Công tác xã hội không rào cản: Hướng tới phát triển bền vững và ứng phó với tình huống khẩn cấp

Phát biểu tại khai mạc hội thảo, Hiệu trưởng nhà trường GS.TS Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh, với sứ mệnh tiên phong trong đào tạo và nghiên cứu công tác xã hội ở Việt Nam, tăng cường đẩy mạnh hợp tác quốc tế, nắm bắt được sự tất yếu của xã hội về nhu cầu công tác xã hội, Khoa Xã hội học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN đã phối hợp với các đối tác tổ chức hội thảo quốc tế với chủ đề “Tạo ra sự khác biệt – Công tác xã hội không rào cản: hướng tới phát triển bền vững và ứng phó với tình huống khẩn cấp”. Thực hiện đúng phương châm của công tác xã hội “Không để ai ở lại phía sau”, hội thảo sẽ khai thác những chiều cạnh khác nhau của công tác xã hội không rào cản trong bối cảnh thích ứng với phát triển bền vững và ứng phó với tình huống khẩn cấp.

Hội thảo đã thu hút được 150 học giả Việt Nam tham dự và có hơn 90 học giả đến từ 22 quốc gia trên thế giới như: tại 22 quốc gia như: Trung Quốc, Ý, Indonesia, Thái Lan, Philippines, Israel, Lào, Nhật Bản, Singapore, Campuchia, Vương quốc  Anh, Ấn Độ, Albania, Uganda, Bangladeshi, Ethiopia, Azerbaijan, Pakistan, Ai Cập, Zambia, Somali, Hàn Quốc.

Hội thảo cũng nhận được 50 báo cáo tham luận toàn văn, gồm 28 các bài tham luận đến từ các học giả quốc tế và 22 tham luận của các học giả Việt Nam. Các bài tham luận tập trung vào nhiều chủ đề đa dạng, từ công tác đào tạo và phát triển công tác xã hội theo các mục tiêu phát triển bền vững, hoạt động hợp tác phát triển khu vực; đến những hàm ý cho quản trị dịch vụ công tác xã hội và thực hành trong một xã hội có nhiều rủi ro.

Chú trọng công tác xã hội hướng tới phát triển bền vững

Tại Việt Nam, dù mới bước đi những bước đầu tiên trong quá trình chuyên nghiệp hóa, Công tác xã hội đã và đang khẳng định được vai trò của mình trong việc trợ giúp cá nhân, gia đình, cộng đồng có nhu cầu, hướng đến đảm bảo an sinh xã hội toàn dân, toàn diện theo mục tiêu xuyên suốt của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Với mục đích cung cấp một bức tranh tổng thể về giáo dục và phát triển Công tác xã hội theo các mục tiêu phát triển bền vững, Khoa Xã hội học được Trường ĐH Khoa học Xã hội & Nhân văn trao trách nhiệm tổ chức. Kỳ vọng hội thảo sẽ thu nhận và có những đóng góp chính sách xã hội để hỗ trợ nhóm cá nhân trong cộng đồng và bảo vệ quốc gia phát triển bền vững. TS. Đặng Kim Khánh Ly, Chủ nhiệm Khoa Xã hội học, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn cho biết thêm.

Những năm gần đây, thế giới nói chung đã trải qua những thay đổi vô cùng lớn lao, trong đó biến đổi khí hậu và đại dịch Covid 19 đã tạo ra một “New Normal” cho từng cá nhân, nhóm, cộng đồng, quốc gia và toàn cầu. Những vấn đề nan giải đó đang đòi hỏi một tầm nhìn mới và sự chung tay mang tính toàn cầu để giải quyết những vấn đề chung, những khó khăn riêng.

Với vai trò quan trọng của mình, công tác xã hội cần có những chuyển động để theo kịp, để định hướng, kiến tạo sự phát triển bền vững từ cấp độ cá nhân đến cấp độ toàn cầu, thông qua giải quyết những vấn đề vi mô đến những vấn đề vĩ mô của con người. Trong bối cảnh đó, việc chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau rất quan trọng, trong đó cần phải đề cập đến “Tuyên bố Hà Nội về Thúc đẩy Công tác xã hội” hướng đến một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng được thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37 và Việt Nam là nước chủ trì và tham gia tích cực vào điều phối thực hiện Tuyên bố.

Thứ trưởng Bộ Lao động và Thương binh Xã hội ông Nguyễn Văn Hồi cho biết; công tác xã hội khẳng định vai trò phát triển mạnh mẽ va quốc tế chú trọng lĩnh vực này. Việt Nam nhận thấy công tác này có vai trò cực kỳ qun trọng hướng đến an sinh xã hội và phát triển bền vững. nhiều vấn đề nan giải đang đòihỏi chung tay của toàn cầu vào cuộc. Thứ trưởng hoan nghênh Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN đã tổ chức hội thảo ý nghĩa này nhằm hướng đến giải quyết nhiều thách thức của xã hội đang  gặp phải như: mối quan hệ giữa con người với con người, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, người khuyết tật, an ninh xã hội, người cao tuổi, nghèo đói, tệ nạn xã hội và nhiều vấn đề xã hội khác.

Ông nhấn mạnh, công tác xã hội ở Việt Nam đang có nhu cầu rất lớn, cả xã hội đang quan tâm, có hàng triệu người đang gặp khó khăn cần được quan tâm chăm sóc, trong lúc nguồn lực làm công tác này đang hạn chế. Vì vậy thông qua hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước sẽ đưa ra được các giải pháp thiết thực như góp phần nâng cao nhận thức mới về công tác xã hội, tăng cường hợp tác quốc tế, góp phần đánh giá hiện trạng, thực trạng công tác đào tạo lĩnh vực này tại Việt Nam.

Ông đã nêu rõ thực trạng những nhu cầu của Việt Nam trong công tác xã hội và những mạng lưới trường đào tạo ngành công tác xã hội. Trong thời gian tới, tập trung tổ chức nhiều chương trình liên quan chăm sóc sức khỏe tinh thần, làm rõ công tác xã hội trong lĩnh vực ngành thương binh xã hội, bảo vệ trẻ em, … phối hợp Bộ Giáo dục và Đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác xã hội, giảng dạy tại các trường đại học, đẩy mạnh truyền thông, hợp tác quốc tế; Tập trung thảo luận chia sẻ nhận thức mới vê công tác xã hội trên quốc tế, giải quyết ứng phó dịch bệnh, biến đổi khí hậu; Đánh giá công tác đào tạo ngành này và phát triển đào tạo lĩnh vực công tác xã hội và giải pháp; Kiến nghị hoàn thiện chính sách pháp luật để phát triển, phương pháp đào tạo sát với thực tiễn để 5 năm tới lĩnh vực này ngang tầm với quốc tế.

Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, PGS.TS Đào Thanh Trường nhận định: Sau chặng đường 15 năm thực hiện Tuyên bố Thiên niên kỷ và các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (MDGs), Hội nghị thượng đỉnh LHQ về phát triển bền vững đã thông qua văn kiện “Chuyển đổi thế giới của chúng ta: Chương trình nghị sự 2030 vì sự PTBV” với 17 mục tiêu và 169 chỉ tiêu về phát triển bền vững toàn cầu (SDGs). Cam kết của 189 quốc gia, trong đó có Việt Nam tham gia văn kiện này đã cho thấy sự đồng thuận cao nhằm hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, đảm bảo phúc lợi toàn diện của con người trong bối cảnh phải đối mặt với những thảm họa về môi trường, bất bình đẳng kinh tế, xã hội. Trong hành trình hướng đến mục tiêu phát triển bền vững của nhân loại, công tác xã hội có một vai trò tiên phong – vừa dẫn dắt, định hướng, vừa phòng ngừa rủi ro của quá trình phát triển, không chỉ ở cấp độ vĩ mô như quốc gia, khu vực, tổ chức mà còn ở cấp độ vi mô với từng gia đình, từng cá nhân.

Trong những năm gần đây, xung đột địa chính trị, biến đổi khí hậu và đại dịch Covid 19 đã định nghĩa lại tư duy và hành động của chúng ta trong nhiều khía cạnh của đời sống kinh tế, tâm lý, xã hội. Điều này đặt ra những đòi hỏi mới về vấn đề lãnh đạo và thực thi, trong đó nhấn mạnh sự chung tay mang tính toàn cầu để giải quyết những vấn đề chung, những khó khăn riêng. Trong bối cảnh VUCA, việc chia sẻ kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau rất quan trọng. Đó là bước đi đầu tiên để tạo ra sự tin tưởng, từ đó hướng đến sự hợp tác toàn diện và bền vững trong tương lai.

Đại diện ĐH Bách Khoa Hồng Kông, GS. Eric Wing Hong CHUI, Trưởng Khoa Khoa học Xã hội Ứng dụng Trung Quốc cho biết thêm: công tác xã hội sẽ giúp người yếu thế đang gặp khó khăn trong xã hội giải quyết được vấn đề. Các cán bộ làm công tác này sẽ cùng nhau xây dựng mạng lưới chăm sóc công tác xã hội. Hội thảo này sẽ khởi đầu cho sự hợp tác chuyên sâu giữa ĐH Bách Khoa Hồng Kông với Trường ĐH Khoa học Xã học và Nhân văn, ĐHQGHN sẽ phần nào đưa ra được các giải pháp để giải quyết bài toán thực trạng xã hội Việt Nam đang cấp thiết.

Chủ tịch Hiệp hội các trường công tác xã hội quốc tế GS. Annamaria Campanini nhấn mạnh, cần phải cùng phối hợp chặt chẽ với nhau để thực hiện tốt đáp ứng nhu cầu của xã hội như giáo dục, việc làm, cần làm mới và thay đổi chương trình đào tạo để tạo ra cán bộ đáp ứng được nhu cầu của toàn cầu. Thông qua hội thảo này, nhìn nhận xem nhu cầu tại Việt Nam đang gặp phải như thế nào, từ đó các chuyên gia sẽ xây dựng hoạch định và tham mưu đẩy mạnh vấn đề trước mắt để có hướng tới nền tảng tốt, tạo ra công bằng hòa hợp cho mọi lĩnh vực của Việt Nam.

Tại hội thảo đã diễn ra lễ ký kết hợp tác giữa Trường ĐH Khoa học và Nhân văn, ĐHQGHN và Trường ĐH Bách khoa Hồng Kông trong lĩnh vực nghiên cứu, đào tạo ngành Công tác xã hội.